TOESPRAAK KAREL UYTTERSPROT, BESTUURDER VOS NATIONAAL, TIJDENS ONZE VOSSENDAG

Wij zitten volop in de herdenkingen van 100 jaar oorlog.
Britten, Canadezen, Nieuw-Zeelanders, Fransen, Walen en 10 000en Vlamingen, … mensen uit 50 landen en 5 continenten, vochten hier een zinloze oorlog uit.
Nu bijna 100 jaar lang, koestert VOS nog steeds de nagedachtenis van de Vlaamse frontsoldaten die hun jonge leven opofferden voor onze vrijheid.

Boodschap namens VOS
Beste VOSsen, 
Vlaamse vrienden,
Wij zitten volop in de herdenkingen van 100 jaar oorlog. 
Britten, Canadezen, Nieuw-Zeelanders, Fransen, Walen en 10 000en Vlamingen, … mensen uit 50 landen en 5 continenten, vochten hier een zinloze oorlog uit. 
Nu bijna 100 jaar lang, koestert VOS nog steeds de nagedachtenis van de Vlaamse frontsoldaten die hun jonge leven opofferden voor onze vrijheid. 
Zijn dit ‘helden’ of waren het mannen die toevallig op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren, zoals sommigen menen? 
Onze wedervraag hierop is eenvoudig: zijn jonge mannen van 16, 17, 18 jaar oud, die als vrijwilliger naar het leger trekken en hun leven veil hebben om te vechten voor onze vrijheid, helden of toevallige passanten? Zij trokken naar het leger onder de leuze “Voor vorst en Vaderland”. Weldra werd dit omgezet in “Voor God en Vlaanderland”.
De honderdduizenden jonge mannen, van over gans de wereld, waren steeds iemands vader of steeds iemands kind. 
Een aantal Vlaamse IJzersymbolen herdenken wij individueel, vorig jaar, dit jaar, volgend jaar. 
Slechts enkelen van de 100 000en gesneuvelden in deze Westhoek . Honderdduizenden dus niet, maar laat ons die enkelen als symbool en voorbeeld nemen voor de vele anderen. 
Zij gedroegen zich als rolmodel voor de gewone piotten. 
Onze IJzersymbolen Firmin Deprez (herdenking 2016), Frans Kusters, Frans en Edward Van Raemdonck, Renaat De Rudder (herdenking 2017) 
Onze herdenkingen hier en overal in Vlaanderen, kunnen rekenen op grote erkentelijkheid. 
Joe English, Juul De Winde , Hubert Willems, Lode De Boninge, Frans Van der Linden (herdenking 2018). 
Maar wij herdenken ook zij die overleefden, de Fronters en oprichters van VOS, zoals Adiel De Beuckelaere, Frans Daels, Filip De Pilleceyn, Victor Vangramberen, Hendrik Borginon. Onze hulde gaat naar hen in het bijzonder, omdat zij symbool staan voor hun inzet voor de medesoldaten, omwille van hun heldhaftigheid en hun verzet tegen onrecht. Onrecht en vernederingen hen aangedaan , gewoon omdat zij Vlaming waren. 
Nederlands onkundige, Franstalige officieren, versus het Vlaamse voetvolk. Doorgaans ongeletterde boeren en fabrieksarbeiders. Priester Daens was nog niet vergeten. 
Een aantal onder die jonge vrijwilligers waren wel geletterd, waren studenten of pas afgestudeerden of seminaristen. Meermaals zelf afkomstig uit begoede en francofone families. Zij ontfermden zich over zeden en welzijn en verzetten zich tegen onrecht. Het werd hen niet in dank afgenomen door de legerleiding. 
Zo vloog Renaat De Rudder, even voor hij sneuvelde, in het cachot omdat hij medesoldaten een Vlaamsgezind boek liet lezen.
Hier ontstond de Frontbeweging. 
Hier werden de heldenhuldezerkjes, naar een ontwerp van Joe English , gemaakt als reactie op de houten kruisbeelden met de vermelding ‘mort pour la Patrie’. 
Hier werden 100 jaar geleden de open frontbrieven geschreven , oa aan de koning met een aanklacht tegen het onrecht dat de simpele piot ondervond van zijn eigen legerleiding.
Wij zijn hen dankbaar want hier werden de kiemen gelegd van de Vlaamse Beweging en de eis naar zelfbestuur. Een eis die 100 jaar en zes staatshervormingen later, en ook al is het einddoel nog niet bereikt, geleid heeft tot een Vlaanderen dat tot een van de meest welvarendste regio’s van de wereld behoort.
Beste VOSsen: 
Wij staan op een scharnierjaar in ons bestaan. 
Bijna 100 jaar geleden werd onze organisatie VOS opgericht door fronters die pas terug kwamen van het front. 
Het aantal VOS afdelingen verspreidde zich als een olievlek over Vlaanderen. 
Zij richtten voor hun makkers monumenten en gedenkplaten op, en een aantal IJzersymbolen kregen een straat of plein, dat naar hen genoemd werd. Wij pleiten er voor om in de gemeenten, waar een dergelijk plein of straat is, om dit in de scholen aan te grijpen om hierover les te geven. En niet om, zoals in de gemeente Lanaken, om deze straatnaamborden, Cyriel Verschavestraat, te verwijderen. 
Laat ons de straatnamen en monumenten aangrijpen om onze geschiedenis door te geven met de nodige achtergrond, niet met de kennis van nu, maar met de wetenschap van toen. 
Wij dachten dat de aanslagen op onze Vlaamse symbolen , zoals op de heldenhuldezerkjes en de IJzertoren behoorden tot het verleden. 
Wij hadden het mis. Ook nu nog zijn er burgemeesters die een stuk van onze geschiedenis niet willen uitleggen maar vernietigen. 
In Puurs daarentegen deed CD&V burgemeester Koen Van Den Heuvel een bevraging bij de plaatselijke bewoners: 22 willen de straatnaam houden, twee willen hem weg. De straat blijft. Ons antwoord is duidelijk: vertel de geschiedenis verder en vernietig hem niet.
100 jaar later is onze organisatie gezond , over gans Vlaanderen bestaan nog tientallen afdelingen, en zelfs nog twee fanfares. 
De jonge oprichters werden opgevolgd door hun kinderen, maar ook die worden oud, een aantal afdelingen verdwijnen door gebrek aan opvolging. Verjonging en overdracht van de wacht is nodig. Wij zijn dan ook blij met de oprichting of heroprichting van een aantal nieuwe afdelingen o.a. en dat stemt ons blij, Jong VOS aan de universiteiten van Gent en Leuven. Zij zijn hier aanwezig en vertellen u straks wat hen drijft, als jonge Vlamingen om ons te vervoegen.
Daarnaast willen wij ook nauwer gaan samenwerken met bevriende organisaties die onze doelstellingen onderschrijven: Vl@s, VVB, Filip De Pilleceyncomité, het Rodenbachfonds,…
Deze periode gaat, logischerwijze veel aandacht naar een van onze belangrijke pijlers, de herdenking van onze IJzersoldaten. Maar dit doet geen afbreuk aan de werking rond onze andere pijlers: Zelfbestuur en Vrede. 
Het streven naar zelfbeschikkingsrecht voor de volkeren zit in een belangrijke spiraal: de Koerden spraken zich massaal uit voor onafhankelijkheid, morgen gaat onze bijzondere belangstelling naar de Catalanen. 
Wij zijn er van overtuigd dat het zelfbeschikkingsrecht en zelfbestuur van de volkeren een basis is voor vrede, tegen een gedwongen , dikwijls militair, kunstmatig samenhouden van staten.
En dit brengt ons bij een laatste pijler: vrede; 
VOS werkt momenteel aan een voorstel tot oprichting van een Ministerie voor Vrede. Hier wordt de vredestoets gemaakt over militaire zendingen, interventies , Nato-engagement, wapenleveringen. 
Niet vanuit een naïef idealisme, maar vanuit een vredesrealisme.
Beste VOSsen, vertrek straks naar alle windstreken in Vlaanderen maar neem een belangrijke boodschap mee: versterk onze rangen om na 100 jaar door te kunnen starten. En wij hebben daarbij een zeer concreet voorstel: neem voorlopige lidkaarten mee en maak uw kinderen en kleinkinderen, als nieuwjaar of andere aandenken, lid van VOS. Maak hen warm voor waar u zoveel warmte voor voelt: een zelfbewust Vlaanderen.
Dank.
Toespraak: Karel Uyttersprot, bestuurder VOS nationaal 
Diksmuide 30.9.2017