In juli 2019 publiceerden we in ons ledenblad De Vos een boekrecensie van het door prof. em. Dr. Harry Van Velthoven geschreven werk Bevriende vijanden. Daarin beschreef de auteur hoe de Vlaamse en Waalse socialisten in de tweede helft van de vorige eeuw uit elkaar groeiden, wat uiteindelijk resulteerde in de splitsing van de unitaire Belgische socialistische partij (BSP).
In juli 2019 publiceerden we in ons ledenblad De Vos een boekrecensie van het door prof. em. Dr. Harry Van Velthoven geschreven werk Bevriende vijanden. Daarin beschreef de auteur hoe de Vlaamse en Waalse socialisten in de tweede helft van de vorige eeuw uit elkaar groeiden, wat uiteindelijk resulteerde in de splitsing van de unitaire Belgische socialistische partij (BSP). In de vorig jaar gepubliceerde recensie focusten we onder meer op de band tussen wapenproducent FN Herstal en de Waalse Parti Socialiste (PS), die vandaag in het parlement de resolutie ondersteunt om de kernwapens in Kleine Brogel te verwijderen. De PS mag dan wel fulmineren over wereldvrede, toch staat de partij nog steeds toe dat FN oorlogstuig verkoopt aan Saoedi Arabië om van daaruit verscheept te worden naar de verscheidene conflictgebieden in de regio. “De grote winsten van FN worden netjes ingeschreven in de Waalse begroting. Spaar ons dan alstublieft deze hypocriete preek over wereldvrede”, aldus oppositielid Theo Francken (N-VA).
Hoewel ook onze vereniging in 2020 onomwonden zal ijveren voor de verwijdering van de in Kleine Brogel opgeslagen kernwapens, belet dit ons niet eveneens kritisch te zijn voor de houding van de PS. Sinds de splitsing van de BSP eind jaren 1970 ontstonden tot vandaag overigens verschillende communautaire twisten tussen de Belgische socialisten, onder meer over de uitvoer van Waals wapentuig naar omstreden regimes en conflictgebieden. Nog in mei 2019 bleek dat door FN Herstal geleverde vuurwapens en munitie aan Saoedi-Arabië een grotere rol spelen in het conflict in Jemen dan eerder aangenomen. Enkele jaren geleden riepen de Vlaamse socialisten nog op tot een wapenembargo voor dat land, waarop voormalig Belgisch premier en PS’er Elio Di Rupo reageerde: “Als we FN Herstal de export verbieden, doet iemand anders het wel”. Het aan banden leggen van de Waalse wapenhandel zou volgens hem geen enkel effect hebben.
Deze beschermende houding van de Waalse socialisten tegenover FN is geen nieuws onder de zon. Al decennialang onderhoudt de PS een sterke band met de wapenfabrikant. We formuleren hierbij graag een ‘historisch overzicht’ om de huidige situatie werkelijk te kunnen begrijpen.
In 1977 was FN Herstal één van de belangrijkste partijfinanciers van de op sterven na dode unitaire BSP. Na de splitsing van de partij kwam de band met de PS nadrukkelijk in beeld, toen de federale regering in september 1991 struikelde over een omstreden levering van granaten aan SaoediArabië. Toenmalig SP-voorzitter Frank Vandenbroucke verklaarde over de export van Belgisch oorlogstuig dat er “geen kogel naar de Golf” mocht worden gezonden. Desalniettemin trok de prominente PS’er Guy Spitaels, niet voor niets bijgenaamd ‘Dieu’, rond hetzelfde moment naar FN, waar hij de arbeiders vertelde dat de wapenleveringen in de Golfregio en aan Saoedi-Arabië zouden doorgaan, Vlaams verzet of niet. “De Vlaamse leeuw is tandeloos”, verkondigde hij smalend. Kort voor haar val gaf de regering aan de bevoegdheid over wapenexporten te willen regionaliseren, zodat dergelijke wapendossiers het regeringswerk niet meer zouden gijzelen.
FN Herstal
Meningsverschillen over wapenhandel illustratief voor brede communautaire kloof
Na de verkiezingen van einde 1991 bleef de regionalisering van de wapenhandel voorlopig uit. Wel werd de bevoegdheid om exportvergunningen voor wapens te ondertekenen per taalrol verdeeld. In 1997 kwam het Waalse Gewest in het bezit van FN Herstal. Toen enkele jaren later SP-kamerlid Dirk Van der Maelen voorstelde om de export en de doorvoer van wapens naar dictaturen te verbieden, protesteerde Waals minister-president en PS’er Robert Collignon. Hij opperde dat als de wapenhandel aan nieuwe beperkingen werd onderworpen, FN “de helft van zijn cliënten [dreigde] te verliezen, vooral in de Arabische wereld”. SP-fractieleider Louis Vanvelthoven verklaarde daarop, dat de SP Van der Maelens voorstel met hand en tand zou verdedigen. Hij beweerde in dit kader, dat “de culturele verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië op alle terreinen aanwezig zijn”.
Waals socialisme en pacifisme gaan niet samen
In het najaar van 2002 gaf de Belgische overheid een vergunning voor de export van de door FN gefabriceerde vuurwapens naar Nepal. Die levering stootte op heel wat politiek protest. De regering besloot een jaar later de wapenexport definitief bij de gewestelijke deelregeringen onder te brengen. Daardoor veroorzaakten de daaropvolgende wapenleveringen aan Nepal geen problemen meer, aangezien ze voortaan behoorden tot de bevoegdheid van de Waalse gewestregering, zelf hoofdaandeelhouder van FN. De PS bleef de laatste jaren steeds de wapenleveringen aan Saoedi-Arabië rechtvaardigen, aangezien het gaat over een “Belgische bondgenoot in de strijd tegen Islamitische Staat” (IS).
Waals socialisme en pacifisme, ze gaan niet samen.