BLOEMEN VOOR HELDEN: GEBROEDERS VAN RAEMDONCK

De gebroeders Edward en Frans Van Raemdonck uit Temse, sneuvelden samen op 26 maart 1917, aan het IJzerfront te Steenstrate. Zij gingen de geschiedenis in als symbolen van broederliefde en de Vlaamse strijd aan de IJzer.

<h3 class="font_3">100 jaar geleden sneuvelden de populairste IJzerhelden</h3>
<h4>De gebroeders Edward en Frans Van Raemdonck uit Temse, sneuvelden samen op 26 maart 1917, aan het IJzerfront te Steenstrate. Zij gingen de geschiedenis in als symbolen van broederliefde en de Vlaamse strijd aan de IJzer. Door hun inzet en trouw, groeiden zij uit tot zowat de populairste Vlaamse IJzersymbolen. Naar aanleiding van de 100ste verjaardag van hun sneuvelen worden zij op meerdere plaatsen onder diverse vormen herdacht.</h4>
<h4>Van oorlogsvrijwilligers tot IJzerhelden</h4>
Edward (°Temse, 8/10/1895) en Frans (°Temse, 24/1/1897) Van Raemdonck groeiden op in een cultureel georiënteerd en Vlaamsgezind milieu. Op de drempel van de oorlog werkte Edward in de ouderlijke brouwerij, Frans was student. In augustus 1914 meldden zij zich als oorlogsvrijwilliger. Door hun voorbeeldig gedrag werden zij bevorderd tot korporaal, later tot sergeant. Naarmate zij steeds meer geconfronteerd werden met de achteruitstelling van de Vlaamse soldaten, evolueerden zij van Vlaamse Belgen tot flaminganten. Hun oorspronkelijke leuze Leve België! werd Leve Vlaanderen!
In de nacht van 25 op 26 maart 1917 moest hun compagnie (24ste linieregiment) een raid uitvoeren op Stampkot, gehucht van Steenstrate-Zuidschote (Ieper), met de bedoeling krijgsgevangenen te maken. Een levensgevaarlijke opdracht. In overeenstemming met Frans’ oorlogsgedicht
Te saam vereend in vreugd’ en nood 
als d’eene sterft, de andere dood
maakten zij de afspraak samen te overleven of te sneuvelen. Na de raid ging Edward radeloos terug het niemandsland in, op zoek naar zijn vermiste broer. Achttien dagen later vonden Belgische verkenners 3 lichamen: de broers en de Waalse korporaal Amé Fiévez.
Rond de broers groeide snel een mythe, vertrokken bij hun zgn. ‘ideale broederdood’, gekleurd door het samen (in elkaars armen?) sneuvelen. Hun bekendheid kreeg een extra dimensie door hun Vlaamsgezindheid, die hen verhief tot symbolen van de Vlaamse strijd aan de IJzer. De IJzerbedevaarten en de Vlaamse beweging wendden die dubbele symboliek aan in hun propaganda, waardoor de broers het onderwerp werden van scherpe controverses tussen flaminganten en Belgicisten.
De stoffelijke overschotten van de broers zijn na meerdere ‘omzwervingen’ – samen met deze van Amé Fiévez – begraven in de crypte van de IJzertoren. De broers zijn vereeuwigd in het beeldhouwwerk (1933) van Karel Aubroeck, thans op de hoek van de PAX-poort. Op de plaats waar zij sneuvelden werd in 1933 een monument opgetrokken. In Temse en andere Vlaamse gemeenten is een straat naar hen genoemd, in Fiévez geboorteplaats Calonne (Antoing) is een Square Amé Fiévez et Frères Van Raemdonck.
<h4>Goed gekozen symbolen</h4>
In 1996 (herziene en aangevulde druk 2013) verscheen mijn boek Terug naar niemandsland – De geschiedenis van de gebroeders Van Raemdonck: mythe en werkelijkheid. In mijn besluit licht ik toe waarom de broers zeer goed gekozen symbolen zijn. De ‘ideale broederliefde’ blijkt uit Edwards wanhoopspoging om zijn broer weer te vinden. De broers zijn symbolen van broederliefde dankzij Edward. De briefwisseling van Frans Van Raemdonck is de spiegel van een jongeman, die verontwaardigd over de Vlaamse achteruitstelling evolueert van cultuurflamingant tot politiek bewuste Vlaming. De broers zijn symbolen van de Vlaamse strijd aan de IJzer dankzij Frans.
Luc De Ryck, burgemeester Temse (CD&V)
<h3 class="font_3">Agenda Herdenkingen Gebroeders van Raemdonck</h3>
Op initiatief van Vlaamse Vredesvereniging VOS werd een overkoepelend comité opgericht, dat alle initiatieven bundelt en coördineert. Naast VOS bestaat het comité uit het Gemeentebestuur van Temse, Overlegcomité Vlaamse Verenigingen Temse (OVV), de Gebroeders Van Raemdonckkring (GVK) en Aan de IJzer (IJzerbedevaartcomité).
Alle activiteiten zijn vrij toegankelijk. Vooraf inschrijven noodzakelijk voor een aantal activiteiten: zie overzicht. 
Om praktische redenen is het aangewezen uw aanwezigheid te melden bij de organisatoren of bij Vlaamse Vredesvereniging VOS (info@vosnet.org ; tel 03/213 35 85)
<h3 class="font_3">12 maart 2017</h3>
* Gemeentehuis Temse 
Zondag 12 maart, 10.30 u. 
Feestzaal gemeentehuis, Markt. 
Hulde aan de broers, in aanwezigheid van o.a. nazaten van actoren uit de Van Raemdonck-geschiedenis.
Programma
<ul class="font_8">
<li>Inleiding – Jozef Dauwe, gedeputeerde voor Cultuur en Erfgoed Oost-Vlaanderen</li>
<li>De geschiedenis van de gebroeders Van Raemdonck in woord en beeld</li>
<li>Het leven in de loopgraven 1914-1918 – Luc Vandeweyer, historicus</li>
<li>Voordracht van gedichten van Frans Van Raemdonck – Bert en Katleen Van Raemdonck, achterachterneef en -nicht van de broers</li>
<li>Muzikale omlijsting – Jokke Scheurs (achterneef van de broers) en Marc Hauman</li>
<li>De betekenis van de gebroeders Van Raemdonck – Luc De Ryck, burgemeester van Temse + 
Voorstelling postzegel (mijnzegel, uitgave: Koninklijke Postzegel- en Erfgoedkring Temse) en gelegenheidsbrochure (uitgave: Gemeentebestuur en Provinciebestuur)</li>
<li>Voorstelling stripalbum Verminkte Vleugels, gebaseerd op de geschiedenis van de gebroeders Van Raemdonck (auteur: Luk Martens, uitgave: Culturele Vereniging Spirit Temse) – Paul Geerts, striptekenaar, de 2de vader van Suske en Wiske + Uitreiking eerste exemplaren: Raoul De Graeve, voorzitter Culturele Vereniging Spirit</li>
<li>ReceptiePresentatie: Linda Van Buynder, cultuurfunctionaris 
Organisatie: Gemeentebestuur Temse i.s.m. het overkoepelend comité, Provinciebestuur, Culturele Vereniging Spirit, Kon. Postzegel- en Erfgoedkring Temse, Stadsbestuur Ieper, Gemeentebestuur Antoing.</li>
</ul>
Praktisch 
Inschrijven vóór 8 maart: 03/710.12.52 of museum@temse.be
<h3 class="font_3">20-24 maart 2017</h3>
* Calonne (Antoing), geboorteplaats van Amé Fiévez 
Maandag 20 – vrijdag 24 maart 
Expo Amé Fiévez en gebroeders Van Raemdonck 
Administratief Centrum (raadzaal), Chemin de Saint-Druon 1, 7640 Antoing 
Open: 8-12 u., woensdag 13.30-16.30 u.
<h3 class="font_3">24 maart 2017</h3>
* Nijlen, Fort van Kessel 
Vrijdag 24 maart, 19.15u. 
Herdenkingsceremonie ‘Ten Velde’ met tekst over de Gebroeders Van Raemdonck
<h3 class="font_3">25 maart 2017</h3>
* Diksmuide en Steenstrate 
Zaterdag 25 maart 
10 u. Ontvangst met ontbijt in de IJzertoren – vooraf inschrijven.
Deel I: IJzertoren en IJzercrypte Diksmuide 
– verwelkoming en gelegenheidswoord: Aan de IJzer 
– optreden Willem Vermandere (o.v.) 
– optocht van IJzertoren naar crypte – bloemenhulde 
– internationaal moment van verzoening onder het thema ‘Te saam vereend in vreugd’ en nood – 
als d’eene sterft, de andere dood’ 
– gelegenheidswoord: VOS
Het museum is gratis toegankelijk, evenals de fototentoonstelling ‘Soldatengraven, Heldenhulde en de Groote Oorlog’. Het daarbij horende boek ‘Onsterfelijk 
in uw steen’ van Frank Seberechts is verkrijgbaar.
Deel II: Monument Steenstrate 
13 u. Middagmaal in taverne Steenstraete (nabij monument) – vooraf inschrijven. 
15 u. Huldiging 
– Welkomstwoord: Gebroeders Van Raemdonckkring en OVV Temse 
– Bloemenhulde, bezinning en samenzang 
– Gelegenheidswoord: Guido Moons, erevoorzitter VVB
Praktisch
Vooraf inschrijven noodzakelijk indien u deelneemt aan het ontbijt en/of middagmaal en/of busvervoer naar Steenstrate. 
Info en inschrijvingen (vóór 15 maart): 0495/308.175 of p.stef@skynet.be
Bus om 8.30u. vanuit Sint-Niklaas – vooraf inschrijven. 
Parking Syntra (Hoge Kouter)
Prijs
€ 35 (bus + ontbijt + middagmaal) 
€ 25 (enkel middagmaal: biefstuk friet) 
Rekeningnummer GVK: BE93 9796 4012 8667
<h3 class="font_3">26 maart 2017</h3>
* Eucharistieviering Temse 
Zondag 26 maart, dekenale O.L.V. kerk, 11 u. 
– voorganger: E.H. Julien Schreyen, pastoor 
– aangepaste liederen koorzang: Temsicantat (Temse) 
– bloemen aan de gedenkplaat voor gesneuvelden in de O.L.V. kerk 
– heruitgave bidprentje broederpaar
<h3 class="font_3">8-30 april 2017</h3>
* Tentoonstelling Temse 
Zaterdag 8 – zondag 30 april 
Gemeentemuseum, Kasteelstraat 16 
Open: zaterdag 14-18 u., zondag 10-12 en 14-18 u.
<h3 class="font_3">21 mei 2017</h3>
* Gedichten Frans Van Raemdonck 
Het OVV Temse – i.s.m. het Gemeentebestuur – plant het aanbrengen van 12 gedichten van Frans Van Raemdonck op/aan publiekelijk toegankelijke plaatsen. Het geheel vormt een wandeling, die begeleid wordt door een brochure. Inwandeling: zondag 21 mei, 14u. vertrek: August Wautersstraat 34, Temse.
<h3 class="font_3">11 november 2017</h3>
* IJzertoren Diksmuide 
Zaterdag 11 november 
Herdenking van de IJzerhelden, in het bijzonder de gebroeders Van Raemdonck, Frans Kusters en Renaat De Rudder + 100 jaar frontbrieven
<h3 class="font_3">Andere initiatieven</h3>
*Digitalisering van de gedichten van Frans Van Raemdonck door de Kon.Postzegel-en Erfgoedkring van Temse;
*Tentoonstelling op nader te bepalen datum,  nav de heropening van de lokalen van de GVR-Kring te St.Niklaas;
*Oratorium GVR door Jan Van Lendeghem , gepland in 2018, 100 jaar na het beëindigen van WO II.
*De gemeenten met een GVR-straat of plein werden aangeschreven met activiteitenoverzicht en toelichting bij de figuren van de GVR, tevens werd gevraag om de scholen hierbij te betrekken;
*BLHA, Belgian Living History Association uit Bilzen, voorzitter Stijn Steegen, plannen een 2-daagse busreis naar de Westhoek. 
Op 25.3.2017 voorzien zij de neerlegging van een krans ter nagedachtenis van de GVR, aan de Menenpoort (tijdens Taptoe), en op 26.3.2017 leggen zij een krans neer op het graf van de GVR in de crypte te Diksmuide.
Wij worden ook graag in kennis gesteld van andere herdenkingen of initiatieven rond de Gebroeders van Raemdonck, of van andere IJzerhelden.