Op zondag 1 maart 2020 vierde VOS Groot-Kortemark haar eeuwfeest. De aanwezigen stonden bij de viering ook stil bij de mijlpaal die 2020 vormt voor onze vredesvereniging: 75 jaar atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, 75 jaar bevrijding WOII en 100 jaar IJzerbedevaarten. Alle drie waardevolle thema’s om dit jaar een werking rond te ontplooien! Een misviering werd gevolgd door een receptie aangeboden door het gemeentebestuur van Kortemark. Tijdens de receptie konden de feestvierders genieten van een doorlopende thematische fotoreportage uit privéarchieven.
Op zondag 1 maart 2020 vierde VOS Groot-Kortemark haar eeuwfeest. De aanwezigen stonden bij de viering ook stil bij de mijlpaal die 2020 vormt voor onze vredesvereniging: 75 jaar atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, 75 jaar bevrijding WOII en 100 jaar IJzerbedevaarten. Alle drie waardevolle thema’s om dit jaar een werking rond te ontplooien! Een misviering werd gevolgd door een receptie aangeboden door het gemeentebestuur van Kortemark. Tijdens de receptie konden de feestvierders genieten van een doorlopende thematische fotoreportage uit privéarchieven.
Hieronder leest u de tekst, die Renée Declerck (ondervoorzitster in het Provinciale Bestuur van West-Vlaanderen en lid van de algemene vergadering) aan de lokale pers bezorgde.
De feestvierders poseren voor een groepsfoto.
100 jaar VOS (algemeen)
VOS werd opgericht in 1919 door Vlaamsgezinde IJzerfrontsoldaten met hun idealen: Nooit meer Oorlog – Godsvrede – Zelfbestuur. Oorspronkelijk genaamd Verbond der Vlaamsche Oudstrijders, met als doel de behartiging van de oud-strijdersbelangen, de verdediging van de Vlaamse zaak en het antimilitarisme. Zo werden er krachtige eisen gesteld aan de regering inzake oorlogsvergoedingen en oud-strijdersstatuut. De oud-strijdersbetogingen van juli 1920, met als hoogtepunt de bestorming van het parlement op 29 juli, leverden het beoogde succes op. Sinds toen werden er die grote dranghekken geplaatst aan het Parlement. Het oprichten in 1920 van een coöperatieve, die tegen voordelige prijzen verbruiksgoederen aan de oud-strijders aanbood verhoogde de stormloop naar VOS. Dankzij dit beleid werd VOS in Vlaanderen de grootste oud-strijdersvereniging met 750 afdelingen en 80.000 leden. Onder deze afdelingen dus ook de afdeling VOS Kortemark, VOS Handzame, VOS Zarren-Werken.
Handzame, het dorp waarvan ik afkomstig ben, kende in de periode tussen beide oorlogen een enorm flamingantisme. Algemeen kunnen we zelfs stellen dat we binnen Groot-Kortemark (waarvan in die tijd nog geen sprake) heel wat gekende mensen binnen de Vlaamse Beweging hadden, enkele voorbeelden : Adiel Debeuckelaere, Andries Devos, Firmin Deprez, minister Gustaaf Sap, … Echter kennen we ook het verhaal van de Tweede Wereldoorlog en mogen we hierbij niet de ogen sluiten voor het feit dat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog aardig op los gecollaboreerd werd door alle partijen. Na de oorlog werden heel wat mensen vervolgd wegens medewerking met de vijand. Terecht of onterecht? Want van velen kon men hen niets of weinig verwijten. Dit was in onze gemeente niet anders. Vanaf toen werd opnieuw krachtiger Vlaamse taal gesproken over amnestie en federalisme. Vanaf de jaren ’70 begon VOS zich meer als een Vredesvereniging profileren, bv. tegen atoombewapening, … en in januari 2000 werd VOS erkend als sociaal-culturele vereniging voor volwassenenwerk en manifesteert het zich als VOS Vlaamse Vredesvereniging.
Renée Declerck spreekt de aanwezige feestvierders toe.
100 jaar VOS (Groot-Kortemark)
Zoals eerder aangehaald kende onze gemeente een Vlaamsgezind kantje … Toen mijn vader, Roland Declerck, in 2013 kwam te overlijden heb ik geen seconde getwijfeld om onze afdeling VOS Handzame verder te zetten. Mijn vader had het toen al voortgezet van mijn grootvader Machar Declerck. Toen in 2017 Dr. André Lambrecht kwam te overlijden, heb ik ook VOS Kortemark onder mijn vleugels genomen. Tevens sta ik ook VOS Zarren-Werken bij met de nodige hulp, want met haar 93 jaar heeft Mevr. Maria Ryckebusch het nodige werk verricht om haar vereniging in stand te houden. Maria is dochter van oorlogsburgemeester Raphaël Ryckebusch en slachtoffer van de repressie. Voor alle gezamenlijke activiteiten gaan we dus door onder de noemer VOS Groot-Kortemark, maar met ieder z’n eigen bestuur en vlag. Weerkerende activiteiten zijn natuurlijk de jaarlijkse herdenking op 11 november, maar ook onze jaarlijkse dagreis (themareis).
Ikzelf ben intussen ook actief als ondervoorzitster in het Provinciale Bestuur, VOS Gouw West-Vlaanderen en ben ook lid van de algemene vergadering die telkens doorgaat in Antwerpen waar VOS haar kantoor heeft. We engageren ons ook voor andere Vredesprojecten, zo hebben we actief deelgenomen aan lichtfront, waterfront en kraterfront, CWRM (beeldjes Palingbeek), de Vredestroubadour in Kortemarkse scholen, Mayors for Peace, … Ik heb dit eeuwfeest laten doorgaan ter nagedachtenis, uit respect en eerbied voor al mijn voorgangers die dit gevoelig thema 100 jaar lang hebben weten actueel te houden. Ik ben slechts een kleine pion in dit hele verhaal, maar bijzonder trots hiervan te mogen deel uitmaken!
We zijn dan ook enorm blij dat we zondag de aangeboden receptie van het gemeentebestuur, waarvoor dank, hebben kunnen doorbrengen in aanwezigheid van Co English, kleindochter van Joe English. De Handzaamse burgemeester Andries Devos was immers mede-oprichter van het Joe English-komitee. Maria Ryckebusch heeft in haar jeugd overigens nog de vader van Co, Raf English, gekend. Beide dames wachtte dan ook een aangename kennismaking en heel wat om over bij te praten!
Aan de hand van een powerpoint werd doorlopend tijdens de receptie een samenvatting weergegeven van VOS in onze gemeente. De receptie werd voorafgegaan door een kerkdienst in de kerk van Kortemark. De komende jaren zal het niet makkelijk worden: ledenwerving is niet meer evident, het thema spreekt enkel een beperkte groep aan en men zit na ’14-’18 niet meer op herdenkingen te wachten. Het zal onze taak zijn mensen vertrouwd te maken met alle vormen van vredeseducatie.
Renée Declerck
Foto’s: Lambert J. Derenette en Linda Renette